Practice English Speaking&Listening with: Feynman: Magnets FUN TO IMAGINE 4 But see NEW UPDATED file at https://tinyurl.com/ycphc432

Magnesy

[reporter] Jeśli weźmiesz dwa magnesy

I zbliżysz je do siebie, możesz poczuć

jak się odpychają

Odwróć magnesy stronami i się złączą.

Tak więc.. czym jest to odczucie, pomiędzy magnesami?

[Feynman] Co masz na myśli mówiąc odczucie pomiędzy magnesami? [ reporter ] Cóż, coś tam jest, nieprawdaż?

[reporter] mam na myśli, że.. odnoszę wrażenie, że coś tam jest [pomiędzy magnesami] kiedy je do siebie zbliżam

Posłuchaj, o co spytałem. Co masz na myśli mówiąc "odczucie"

Jasne, że coś odczuwasz. Pytanie tylko, czego chcesz się dowiedzieć

Chcę się dowiedzieć co się tam dzieje.

[Feynman] Magnesy się odpycha..

Pomiędzy magne.. pomiędzy tymi dwoma kawałkami metalu [ Feynman ] Magnesy się odpychają

[reporter] no cóż, ale w takim razie co to znaczy?Dlaczego one to robią?Albo jak to robią?

[Feynman] Hm. Pytasz..

[reporter] Wybacz, ale uważam, że to rozsądne pytanie

[Feynman] Jasne, że to rozsądne pytanie. To doskonałe pytanie!

Niestety problem, który.. o który pytasz

Widzisz, kiedy pytasz "dlaczego coś się dzieje"

Jak można odpowiedzieć na pytanie "dlaczego coś się dzieje"

Na przykład..

Ciocia Many / Mandy (?) jest w szpitalu.. Dlaczego?

Bo się poślizgnęła na lodzie i złamała biodro.

Taka odpowiedź zadowala.. ludzi.

ale nie zadowoliłoby kogoś kto przyleciał z innej planety

i nie wiedziałby niczego o rzeczach [na ziemi]

po pierwsze mógłby spytać "dlaczego, kiedy złamiesz biodro idziesz do szpitala?"

"Jak się dostajesz do szpitala kiedy masz złamane biodro?"

Cóż, bo mąż tej cioci - kiedy zobaczył, że złamała biodro - zadzwonił do szpitala i zorganizował transport

Wszystko to jest zrozumiałe przez ludzi.

Tak więc kiedy wyjaśniasz "DLACZEGO"..

Musisz być osadzony w pewnej.. strukturze, która pozwala Ci na to aby pewne rzeczy były prawdą.

Inaczej będziesz bezustannie pytał "dlaczego".

Dlaczego mąż zadzwonił do szpitala?

Bo mąż jest zainteresowany dobrobytem swojej żony [chce dla niej dobrze / troszczy się o nią

Nie zawsze, niektórzy mężowie nie troszczą się o żony i są pijakami i się awanturują..

I wtedy zaczynasz poznawać świat w bardzo ciekawy sposób razem z jego zawiłościami

I jeśli.. jeśli chcesz teraz iść dalej, to zagłębisz się w najprzeróżniejszych kierunkach

Dla przykładu, mógłbyś spytać - "dlaczego poślizgnęła się na lodzie?"

No cóż, lód jest śliski, każdy to wie - wielka mi mecyja

Ale kiedy spytasz "dlaczego lód jest śliski?"

To ciekawe, co nie? Lód jest niezwykle śliski to interesujące

Spytasz "no ale jak to działa"

Możesz.. widzisz, więc mógłbyś albo stwierdzić "zadowala mnie odpowiedź, że lód jest śliski",

lub drążyć temat dalej i spytać "ale dlaczego lód jest śliski".

i wtedy Cię wciągnie. bo nie ma zbyt wielu rzeczy tak śliskich jak lód

ciężko takie znaleźć.. może coś tłustego, ale to znowu jest mokre i śluzowate.

ale ciało stałe, które jest tak śliskie?

ponieważ, kiedy staniesz na lodzie [przynajmniej tak mówią]

natychmiastowo ciśnienie roztapia troszkę lód i w efekcie masz w tym miejscu małą powierzchnię wody na której się ślizgasz.

dlaczego na lodzie a nie na innych rzeczach?

bo woda zwiększa objętość kiedy zamarza, więc ciśnienie stara się temu przeciwdziałać i topi lód

ale inne substancje kurczą się podczas zamazania i kiedy je ściskasz to pasuje im, żeby zostać w stanie stałym.

dlaczego woda się rozszerza kiedy zamarza a inne substancje nie?

dobra? nie odpowiadam na Twoje pytanie, ale mówię Ci jak trudnym pytaniem jest "DLACZEGO".

musisz wiedzieć co możesz założyć, że druga osoba rozumie a czego nie rozumie

zauważysz zresztą, że im bardziej drążę temat pytając "dlaczego", to tym bardziej jest to interesujące - taką przynajmniej mam nadzieję

no i..

moglibyśmy jeszcze bardziej zgłębić temat i spytać "dlaczego upadła, kiedy się poślizgnęła?"

wtedy dojdziemy do grawitacji, ruchu planet i różnych innych.. mniejsza z tym - można to ciągnąć i ciągnąć

więc kiedy pytasz, przykładowo, dlaczego dwa magnesy się odpychają?

jest wiele poziomów na których można to wytłumaczyć

w zależności czy jesteś studentem fizyki czy zwykłym człowiekiem

jeśli jesteś przeciętnym kowalskim który niewiele wie o świecie, jedyne co mogę odpowiedzieć

to że istnieje oddziaływanie magnetyczne, która sprawia, że się odpychają.

i to oddziaływanie jest tym co wyczuwasz.

powiesz pewnie "ale to bardzo dziwne"

bo nie czuję czegoś takiego w innych okolicznościach -

- kiedy je obrócisz to się przyciągają [ a nie odpychają - czyli nie odczuwasz tego zjawiska]

jest bardzo podobne oddziaływanie które nazywamy elektrycznym i pewnie też stwierdziłbyś "ależ to dziwne"

ale ani przez moment nie dziwi Cię, że kiedy kładziesz dłoń na fotelu, to on Cię odpycha

ale okazało się, że tak naprawdę to dokładnie takie samo oddziaływanie (elektryczne, nie magnetyczne w tym konkretnym przypadku)

ale to odpychanie elektryczne sprawia, że nie możesz przepchnąć ręki przez fotel

bo wszystko składa się z elektronów, które oddziałują elektrycznie.. w małym, w mikroskopijnych szczegółach

inne siły też tam występują, ale

okazuje się, że oddziaływanie magnetyczne i elektryczne [za pomocą której staram Ci się to wyjaśnić - to odpychanie magnesów]

jest niestety tym głębszym problemem, od którego musimy zacząć

aby wyjaśnić masę innych rzeczy, które [Feynman ma na myśli, że jest to zjawisko podstawowe]

które ludzie po prostu wiedzą, uznają za pewnik

- wiadomo, że nie możesz przełożyć ręki przez fotel - to po prostu się wie [bez zastanawiania się nad tym]

ale to, że nie możesz jej przełożyć, jeśli przyjrzeć się temu bliżej żeby zrozumieć "DLACZEGO"

dotyczy tych samych oddziaływań - tych które odpychają magnesy

wtedy rzecz jasna muszę wyjaśnić dlaczego na magnesach odczuwasz to na dalszej odległości niż zazwyczaj

i tak się akurat składa, że w żelazie, wszystkie elektrony kręcą się w tym samym kierunku

wszystkie ustawiają się równo w szeregu i wzmacniają efekt działania

do momentu w którym ten efekt jest na tyle duży, że jesteś w stanie go odczuć

tyle tylko, że to oddziaływanie jest obecne przez cały czas i jest rzeczą tak powszechną i podstawową

(to znaczy - prawie - mógłbym jeszcze troszkę zgłębić ten temat gdybym wszedł na bardziej fachowy poziom)

ale na podstawowym poziomie muszę po prostu Ci powiedzieć, że jest to jedna z rzeczy

które po prostu musisz zaakceptować, jako taki który po prostu występuje w świecie

- występowanie magnetycznego odpychania.. elektrycznego przyciągania

nie mogę Ci tego wyjaśnić - tego przyciągania

za pomocą czegokolwiek co już znasz

dla przykładu, jeśli powiemy, że magnesy się przyciągają jak gdyby były połączone gumkami recepturkami

to bym Cię oszukiwał

bo wcale nie są połączone żadnymi gumkami i powinienem być w tarapatach

bo za chwilę zapytasz mnie o to z czego zrobione są gumki

a po drugie,

jeśli bylibyśmy wystarczająco dociekliwi, zapytałbyś mnie dlaczego gumki recepturki

kurczą się kiedy je puścisz i koniec końców zacząłbym wyjaśniać poprzez analogię do oddziaływań elektrycznych

czyli dokładnie tego, do wyjaśnienia czego staram się użyć gumek.

tak więc jak widzisz oszukałbym Cię bardzo nieudolnie

więc nie będę w stanie udzielić Ci odpowiedzi na pytanie dlaczego magnesy się przyciągają

poza powiedzeniem Ci że to robią

i poza powiedzieniem Ci, że to jedna z oddziaływań - są elektryczne, magnetyczne, grawitacyjne a także inne

i to są niektóre ze składowych [przyrody]

gdybyś był studentem mógłbym pójść nieco głębiej

i powiedzieć Ci, że oddziaływanie magnetyczne jest związana z elektrycznym bardzo ściśle

że związek pomiędzy oddziaływaniem elektrycznym a grawitacyjnym pozostaje nieznany

i tak dalej

ale niestety nie mogę sprostać zadaniu.. a nawet próbować się go podejmować

wyjaśniania oddziaływania elektrycznego za pomocą czegoś co już znasz

ponieważ nie rozumiem tego jako analogii do czegoś, co już mógłbyś lepiej znać.